Fakty i mity na temat brodawek

Brodawki, zwane potocznie kurzajkami, są częstym schorzeniem skóry, które dotyczy wszystkich grup wiekowych. Z uwagi na fakt, że zmiany te są zakaźne oraz nierzadko sprawiają duże problemy lecznicze, stanowią temat wielu mitów. Część z nich jest tak głęboko zakorzeniona i przekazywana z pokolenia na pokolenie, że bardzo trudno przyjąć że jest nieprawdziwa.

1. Kurzajka jest gorsza od brodawki.

• FAŁSZ
  Kurzajka to potoczna nazwa brodawki wirusowej, czyli zmiana wywołana przez wirus brodawczaka ludzkiego. Więc jest to praktycznie to samo [1-2].

2. Brodawki na skórze twarzy to te same brodawki, które występują na dłoniach i stopach?

• FAŁSZ
  Zarówno zmiany na twarzy jak i na stopach, czy dłoniach wywołane przez wirus brodawczaka ludzkiego noszą nazwę brodawek, ale wywoływane są one przez inne podtypy wirusów. Co za tym idzie mają one odmienny wygląd oraz są inaczej leczone. Na przykład w przypadku brodawek na skórze twarzy nie zaleca się stosowania silnych, żrących substancji gdyż mogą pozostawić one szpecące blizny.

3. Brodawki nie są zakaźne.

• FAŁSZ
  Brodawki wirusowe to zmiany wywołane przez wirus, a dokładnie przez wirus brodawczaka ludzkiego. Brodawki przenoszą się wskutek bezpośredniego kontaktu z tym wirusem np. poprzez dotykanie przedmiotów, z którymi miała kontakt osoba zarażona takich jak klamek, klawiatura komputera, czy też podając rękę osobie zakażonej. Wirus przedostaje się do skóry w miejscu jej uszkodzenia np. pęknięcia, zadrapania czy otarcia i następuje jego gwałtowny rozrost w danym miejscu. Zanim jednak brodawka będzie dla nas widoczna potrzeba czasu - zwykle parę tygodni lub miesięcy. W tym okresie do zakażonego miejsca są doprowadzane maleńkie naczynia krwionośne, które zaopatrują ją w substancje odżywcze i umożliwiają jej wzrost.
  Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się brodawek wirusowych nie wolno rozdrapywać, drażnić, ani golić obszaru zakażonego brodawkami. Należy używać osobnego pilniczka i obcinacza do paznokci u palców, które są zakażone oraz myć dokładnie ręce po kontakcie z brodawką. Ponadto należy jak najszybciej rozpocząć leczenie brodawek [1-2].

4. Brodawki wywołują raka.

• FAŁSZ
  Brodawki to zmiany łagodne, wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego. Znanych jest ponad 120 podtypów wirusa, z których część odpowiada za powstanie brodawek wirusowych, a część może wywołać raka - są to tzw. wirusy wysokiego ryzyka lub onkogenne. Jeżeli dochodzi do zarażenia wirusem onkogennym to ma miejsce nowotworzenie nowych komórek i rozwój nowotworu, podczas gdy nieonkogenne podtypy wirusa brodawczaka ludzkiego odpowiedzialne są za powstanie brodawek wirusowych.
  Należy jeszcze raz podkreślić, że zdecydowana większość podtypów wirusa brodawczaka ludzkiego, w tym te najczęściej występujące u ludzi nie wywołują raka. Istnieją dwa główne podtypy wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka - HPV 16 i HPV 18, które odpowiadają za około 70-80% nowotworów wywołanych tym wirusem [1-2].

 
5. Brodawki mogą ustąpić samodzielnie.

• PRAWDA
  Tak, brodawki mogą ustąpić samodzielnie. Może zdarzyć się tak w przypadku około 60% zmian w ciągu pierwszych dwóch lat od ich pojawienia się. Niestety w tym czasie może zdarzyć się, że brodawki się rozsieją [1-2].

6. Najczęściej na brodawki chorują dzieci.

• PRAWDA
  Zarówno dzieci jak i osoby starsze są bardziej podatne na zarażenie brodawkami wirusowymi. Obecnie częstość zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego szacowana jest na 10-15% w całej populacji. Do wysokiej liczby zakażeń przyczynia się duża ilość podtypów wirusa, prosty sposób zakażenia i liczne potencjalne źródła infekcji.
  Uważa się, że niektóre osoby są szczególnie podatne na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego, a przyczyn upatruje się w obniżonej sprawności układu odpornościowego lub zakażeniu HIV. Powstaniu infekcji sprzyjają niewielkie zakażenia lub ranki powstałe na skórze, gdyż przez uszkodzoną skórę łatwiej dochodzi do przedostania się wirusa. Do czynników zwiększających ryzyko zakażenia ponadto zaliczamy: młody wiek, korzystanie z tego samego ręcznika co osoba zakażona, ubieranie butów osoby chorej (brodawki podeszwowe), dzielenie łazienki z osobą chorą, zapominanie o zakładaniu na basen, saunę, czy do łaźni - obuwia ochronnego, bezpośrednie kontakty seksualne z osobą zakażoną (kłykciny kończyste) oraz poród naturalny przez zainfekowaną matkę (dziecko zaraża się podczas porodu). W grupie dzieci najczęściej występują brodawki podeszwowe, czyli tzw. zakażenia basenowe [1-2].

7. Brodawkę można wydrapać.

• FAŁSZ
  Oczywiście, że nie można skutecznie wydrapać brodawki wirusowej, gdyż komórki zakażone wirusem znajdują się głęboko, w najniższej warstwie naskórka. Poza tym wręcz nie wolno tego robić gdyż sprzyja to rozsiewowi zmian [1].

8. Najczęściej brodawki występują na stopach.

• PRAWDA
  Brodawki wirusowe najczęściej występują na skórze podeszew. W ostatnich latach liczba pacjentów z brodawkami stóp stale rośnie. Brodawki stóp stanowią jedną z najbardziej zaraźliwych postaci brodawek i szerzą się w środowiskach, gdzie skupia się duża liczba osób chodzących na boso, np. na basenach, w salach gimnastycznych, pomieszczeniach zamieszkiwanych przez liczne grupy (np. domy akademickie, więzienia). Najczęściej brodawki stóp lokalizują się na skórze pokrywającej główki kości śródstopia. Takie warunki jak ciepło i wilgotność powodują, że naskórek staje się rozmiękczony, a zakażone komórki naskórka ulegają złuszczaniu i mogą łatwo przylgnąć do skóry zdrowych osób lub wnikać w miejscu niewielkiego urazu [1-2].

9. Można zarazić się brodawką przez podanie ręki lub w autobusie.

• PRAWDA
  Tak, teoretycznie można zarazić się w ten sposób brodawką. Musza być spełnione dwa warunki: minimalne uszkodzenie naskórka i kontakt z wirusem [1-2]

10. W ciąży można skutecznie i bezpiecznie leczyć kurzajki.

• PRAWDA
  W ciąży wiele preparatów do leczenia brodawek jest przeciwwskazana. Jednak są też metody dzięki którym nawet w ciąży można skutecznie rozprawić się z kurzajkami. Zawsze najlepiej przed samodzielnym podjęciem działań poradzić się lekarza, który po pierwsze potwierdzi, czy mamy na pewno do czynienia z kurzajką, a po drugie zaleci właściwe leczenie. W gabinetach dermatologicznych lekarz może np. wymrozić kurzajki stosując ciekły azot. [1-2].

Dr n.med. Oliwia Jakubowicz
specjalista dermatologii i wenerologii