Czy brodawki są zaraźliwe?

Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV)

Brodawki wirusowe to zmiany skórne wywołane przez wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Grupa brodawek obejmuje: brodawki skórne czyli zwykłe, brodawki płaskie, brodawki okołopaznokciowe, brodawki stóp oraz brodawki płciowe, czyli kłykciny kończyste [1-2].

Wirus brodawczaka ludzkiego atakuje wyłącznie komórki nabłonkowe skóry lub błon śluzowych. Częstość występowania zakażeń HPV w skali światowej wynosi 10-15% w całej populacji, ze szczytem w drugiej dekadzie życia i stale rośnie. Do wysokiej liczby zakażeń przyczyniają się: duża liczba podtypów wirusa, prosty sposób zakażania oraz liczne potencjalne źródła infekcji. Wirus brodawczaka ludzkiego przenosi się z człowieka na człowieka oraz ze zwierzęcia na zwierzę, natomiast nie przenosi się od zwierząt do ludzi [1].

Jak przenoszą się brodawki

Przyjmuje się, że nawet około 50% populacji ludzkiej w ciągu swojego życia przechodzi zakażenie HPV.
Wirus wnika do skóry tylko w miejscu uszkodzenia jej powierzchni i dociera po najniższej położonej warstwy naskórka. W miarę upływu czasu wirus namnaża się i po okresie wylęgania, który trwa tygodnie lub lata, pojawiają się charakterystyczne zmiany skórne.

U wielu osób HPV znajduje się w fazie uśpienia, innymi słowy nie ujawnia się, a dzięki działaniu układu odpornościowego zakażenie ustępuje samoistnie. W przypadkach osób wykazujących objawy osłabienia odporności, może dojść do przewlekłego zakażenia HPV [1-4].

Czy brodawki są zakaźne?

Brodawki wirusowe to zmiany zakaźne - mogą się przenosić z jednej osoby na drugą, ale także mogą przenosić się u danej osoby w inne lokalizacje. Wtórnemu zakażeniu wirusem sprzyja golenie twarzy u mężczyzn i nóg u kobiet. Zwykle przy tej czynności dochodzi bowiem do mikrouszkodzeń powierzchni brodawek, co sprzyja ich rozsiewowi. Zlokalizowane w tych miejscach grudki mogą mieć także charakter nitkowaty, odstają wtedy wyraźnie od skóry, a ich zakończenie jest ostre [1-4].

Czynniki ryzyka zakażenia

Szczególnie narażeni na ciężkie i oporne na leczenie zakażenia HPV są chorzy o upośledzonej odporności, np. osoby zakażone HIV, chorzy na AIDS oraz biorcy przeszczepów. Ponadto zwiększoną podatność na zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego wykazują pacjenci przewlekle leczeni immunosupresyjnie np. chorzy na raka, przewlekłe choroby układowe, reumatologiczne.

Inne czynniki zwiększające ryzyko zakażenia HPV to:

• predyspozycja osobnicza,
• wiek (częściej chorują dzieci, młodzież szkolna i osoby starsze),
• wrodzone niedobory immunologiczne np. zespół DiGeorge’a, skojarzone niedobory odporności,
• nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny np. korzystanie z tego samego ręcznika co osoba zakażona, noszenie tych samych butów,
• użytkowanie łazienki razem z osobą zakażoną,
• korzystanie z basenu, sauny, natrysku publicznego bez obuwia ochronnego,
• wyniszczenie organizmu w przebiegu chorób nowotworowych,
• niedobory pokarmowe (błędy dietetyczne, schorzenia układu pokarmowego, anoreksja, bulimia),
• przewlekły alkoholizm lub narkomania.

Zapobieganie zakażeniom HPV

• profilaktyka niedoborów odporności,
• zdrowe odżywanie - dieta bogata w minerały oraz witaminy,
• przestrzeganie podstawowych zasad higieny,
• unikanie bezpośredniego kontaktu np. uścisk dłoni z osobami z widocznymi brodawkami wirusowymi,
• korzystanie wyłącznie z własnego obuwia, własnych pilników, nożyczek do paznokci itp.,
• unikanie mierzenia obuwia w sklepach obuwniczych na tzw. gołą stopę,
• noszenie klapek/obuwia ochronnego podczas korzystania z publicznego basenu lub natrysku.

Dr n.med. Oliwia Jakubowicz
specjalista dermatologii i wenerologii